Edirne’nin Meşhur Geleneksel El Sanatları

EDİRNEKÂRİ-AHŞAP SÜSLEME SANATI

Saray şehri Edirne, kendine özgü sanat değerlerini de yaratmıştır. Bunlardan biri de sözlük anlamı “Edirne işi” olan Edinekâri’dir. 17. yy’dan itibaren Edine’de ortaya çıkarak, sonradan Anadolu’ya yayılan Edinekâri, ahşap, karton ve deri gibi malzemeler üzerine boya ve cila ile motiflerin uygulandığı bir süsleme üslubudur. Edinekâri, çiçek, yaprak ve meyve motifleri, genellikle çeyiz sandıkları, dolap kapakları, değerli eşya kutuları, yazı çekmeceleri ve kitap kapakları gibi eşyalar üzerine yapılarak icra edilmiştir. Eski cami ile Selimiye Camii’nin müezzin mahfilleri üzerindeki motifler, Edirnekari’nin en eski örnekleri olarak bilinir. Edirne Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi’ndeki Edirnekâri dolap kapakları, bu sanatın özgün örnekleri arasında yer alır.

MEYVE SABUNU

Tarihte, Edirne’nin en önemli mesleklerinden biri de sabunculuktu. Halkın büyük bir bölümünün geçim kaynağı olan bu meslek Sabuni mahallesine de adını vermişti. Tarihi sabunculuk, eski önemini yitirse de günümüzde hediyelik eşya sektörünün en gözde ürünleri arasında yer alıyor. Kokulu sabun üretiminin tek merkezi olan Edirne’de, hediyelik eşya mağazalarının vitrinlerini meyve şeklinde, rengarenk sabunlar süslüyor. Misk, amber ve gül esansları katılarak elma, armut, şeftali, üzüm, kavun gibi çeşitli meyvelerin şekilleri verilen kokulu sabunlar giderek Edirne’ye özgü bir el sanatına dönüştü.Temizliğin simgesi olan sabun, Edirne’de farklı bir kültürel kimliğe bürünürken, meyve biçimli kokulu sabunlar çok tutuldu ve çeyiz sandıklarının gözde süs eşyaları arasında yer aldı.

AYNALI SÜPÜRGE

Günlük yaşamda önemini yitiren geleneksel ev eşyası süpürge, bugün aynalı süpürge olarak, turistik eşya mağazalarında en çok ilgi gören hediyelik eşyalardan biri. Teknolojiye yenik düşen süpürge zanaatkârlarından miras kalan ‘aynalı süpürge’, geleneksel el sanatını bugün bir hediyelik eşya ürünü olarak yaşatıyor. Üzeri renkli pullarla süslenen süpürgeye bir de ayna takılır. Ayna, güzelliği ve temizliği ifade eder. Bu inanışla, Trakya’da gelinlik çağına gelen genç kızların çeyiz sandığına konuluyordu.